مرچندایزینگ یا بازارپردازی روشی برای ترغیب و جذب مشتریان به خرید کالا می باشد. فروشنده ها با بکارگیری روش مرچندایزینگ موجب ایجاد برقراری ارتباط با مشتریان میشوند. مرچندایزینگ برای فروش های حضوری کاربرد دارد و از فعالیت های پیشبرد فروش داخل فروشگاه ها محسوب میشود. این عملیات اغلب بدون هزینه بوده یا با هزینه ی کم انجام میشود و موجب افزایش فروش در فروشگاه ها می گردد.
هنگامی که وارد یک مرکز خرید میشوید، در ابتدا ویترین و طراحی فروشگاه ها نظر شما را جلب میکند. فروشگاهی که از ویترین زیبا و شیک تری برخوردار باشد، طبیعتا نظرات بیشتری را به خود جلب میکند و سبب افزایش مراجعه کننده و مشتری های بیشتری میشود. با این تفاسیر متوجه میشویم که نوع چیدمان کالا تأثیر مستقیمی روی جلب توجه مشتریان دارد. تلاش ما در مرچندایزینگ، چیدمانی صحیح و شیک برای جلب توجه و رضایت مخاطب برای خرید کالا میباشد.
این روش به نوعی تبلیغات حضوری هم محسوب میشود، چرا که با معرفی و چیدمان نوع خاصی از کالا و در معرض دید قرار دادن آن میتوان موجب افزایش فروش آن محصول و حتی چند محصول شد. بنابراین اگر میخواهید سبب افزایش فروش نوع خاصی از کالا نسبت به سایر کالاها در فروشگاه شوید، روش مرچندایزینگ یا بازاریابی یک پیشنهاد خوب و فوق العاده برای شما خواهد بود.
هدف از مرچندایزینگ
مرچندایزینگ روشی است که مزایای بسیاری دارد. اما از آنجا که باید به صورت اصولی بکار برده شود، تا نتیجه بخش باشد در دو بخش خلاصه میشود.
- جلب توجه مخاطب به کالاها: با یک طراحی خاص، شیک و مدرن طبق اصول مرچندایزینگ در ویترین فروشگاه خود، توجه مخاطب را به فروشگاه جلب کرده و احتمال خرید در آن ها افزایش می یابد. با روش مرچندایزینگ میتوانید کالاهایی را که تمایل بیشتر به فروش آن ها دارید، در معرض دید قرار دهید، چرا که با در معرض دید قرار دادن کالا طبق اصول ذکر شده فروش را تا حد قابل توجه ای افزایش میدهد و همچنین تقاضا برای خرید افزایش می یابد.
- استفاده ی درست از فضای موجود: روش مرچندایزینگ به شما کمک میکند که نهایت استفاده از فضای موجود در فروشگاه را ببرید. چرا که با این روش میتوان از حداقل فضای موجود، حداکثر استفاده را برد.

نکات مهم در مرچندایزینگ
برای رسیدن به نتیجه ی دلخواه و مطلوب رعایت نکاتی در مرچندایزینگ الزامی است.
- چیدمان ویترین: اولین و مهم ترین نکته در جذب مخاطب ویترین فروشگاه میباشد. با چیدمان اصولی و اساسی ویترین، فروشگاه خود را در معرض دید عموم قرار میدهید و برای ورود به فروشگاه تشویق میکنید.
- نحوه ی چیدمان کالا داخل فروشگاه: نحوه ی چیدمان کالا یکی دیگر از نکاتی است که هنگام ورود مخاطب به فروشگاه به چشم می آید. نحوه ی چیدمان کالا باید به صورتی انجام پذیرد که احساس نیاز در مشتری برانگیخته شود و با خرید یک محصول جذب محصولات دیگر شود. به طور مثال؛ اگر فروشگاه پوشاک دارید با قرار دادن کیف در کنار کفش به فروش بهتر آن کمک می کنید.
مرچندایزر چیست؟
مرچندایزر به شخصی گفته میشود که با چیدمان صحیح و اصولی کالاها در فروشگاه ها نقش می آفرینند. همچنین وظیفه ی تبدیل مخاطب به مشتری را به عهده دارد. مرچندایزر با تشویق و ترغیب مخاطب به خرید، سبب افزایش فروش و سود دهی در فروشگاه میشود. مرچندایزر باید با اصول بازاریابی آشنایی داشته باشد و با توانایی و خلاقیت خود کالاها را به مخاطب معرفی کند. مرچندایزر باید توانایی تحلیل رفتار مخاطب و چگونگی تأثیر چیدمان کالا بر آن را داشته باشد.
وظایف مرچندایزر
- چیدمان کالا در قفسه
- در دسترس بودن کالا
- کنار هم قرار دادن کالا
- پاسخگویی به سؤالات مشتریان
- داشتن اطلاعات در مورد کالا مانند قیمت، وزن و سایر اطلاعات مورد نیاز
- پاکیزگی قفسه ها و اقلام
- حضور دائم
- خوش خلقی و احترام

تأثیر مرچندایزینگ بر رضایت مشتری
نتیجه ی اصلی فعالیت بازاریاب به رضایت مشتری بستگی دارد، چرا که در صورت رضایت مشتری از محصولات و خدمات ارائه شده احتمال تکرار خرید و مراجعه به فروشگاه افزایش می یابد. مرچندایزینگ با استفاده از طراحی شیک و رنگ ها در فعالیت خود سبب جذب مخاطب می شود و تأثیر بسزایی در ذهن مخاطب به جا می گذارد. همچنین باعث هک شدن طراحی خاص در حافظه ی تصویری مخاطب می گردد.
توصیه ها و روش های توزیع بازار پردازی
استفاده از بروشورها، کاتالوگ و برگه های فروش برای معرفی یک نمونه از کالای خود میتواند مخاطب را به امر خرید ترغیب کند. همچنین با دادن اطلاعات در مورد کالای مورد نظر به بازارپردازی کمک شایانی میکند. استفاده از رنگ های شاد و متنوع و همچنین نورپردازی برای نمایش کالاها قدرت فروش را بسیار بالا میبرد و به مرچندایزینگ در نحوه ی ارائه خدمات کمک می کند.
چیدمانی خاص و اصولی با در نظر گرفتن علایق و سلیقه ی مخاطب روشی خلاقانه و کاربردی است. همچنین با دسترس قرار دادن کالا و نحوه ی نمایش آن به گونه ای که مشخصات آن قابل رؤیت و تشخیص باشد بازارپردازی را در مسیر درست هدایت میکند. نوآوری در بازارپردازی و عدم تقلید از دیگران وجه تمایز شما از رقیبتان می باشد، پس به هیچ عنوان از فعالیت دیگران تقلید نکنید که همیشه در ذهن مخاطب و مشتریان خاص باشید.
